11 Ιουλ 2010

Λεμονόδασος ή λεμονοδάσος;

Στις λέξεις που συντίθενται από επίθετο και ουσιαστικό ή από δύο ουσιαστικά, τι γίνεται ο τόνος; Δυσκολεύομαι να εντοπίσω τον κανόνα. Από τη μια υπάρχουν πολλά παραδείγματα που δείχνουν ότι ο τόνος πάει όσο πιο νωρίς γίνεται. Π.χ.

βύσσινο + κήπος --> βυσσινόκηπος
νερό + φίδι --> νερόφιδο
παλιό + παιδί --> παλιόπαιδο
ποντικός + τρύπα --> ποντικότρυπα
οδόντας + ιατρός --> οδοντίατρος (αλλά και οδόντας + γιατρός --> οδοντογιατρός)

Από την άλλη, υπάρχουν αρκετές περιπτώσεις όπου το πιο πάνω δεν ισχύει και ο τόνος παραμένει ως έχει στο δεύτερο συνθετικό, π.χ.

καρδία + χειρούργος (ή χειρουργός) --> καρδιοχειρούργος καρδιοχειρουργός)
νταρντάνα + γυναίκα --> νταρντανογυναίκα
άνδρας + παρέα --> ανδροπαρέα

Και μια τρίτη κατηγορία: ο τόνος πέφτει, αλλά όχι στην προπαραλήγουσα:

παπάς + παιδί --> παπαδοπαίδι

Πραγματικά δεν μπορώ να καταλάβω πώς καθορίζεται ο τόνος. Και τι γίνεται με το λεμονόδασος; Μήπως τελικά είναι λεμονοδάσος; Ή και τα δύο; (Πάντως χρησιμοποιούνται και τα δυο.)

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου